شیشه هایی برای روز زلزله
گفتگو با محمد حسن نوروزی مدیرعامل شرکت ونوس شیشه
روزنامه دنیای اقتصاد شماره 4895
سید سجاد موسوی: انسانها از هزاران سال پیش با شیشه به عنوان جزء اصلی پنجره سر و کار داشته اند اما در قرن 19 و بعد از جنگ جهانی، در اروپا و به لحاظ نیاز شديد معماري به ساخت و بازسازی فضاها و همچنین شکل گیری فضاهای جدید و گسترده مثل نمايشگاهها، ديگر استفاده ي از مواد و مصالح قدیمی سنگي يا آجري پاسخگو نبود و از طرفی پارامترهای معماری و زیبایی شناختی نقش عمده ای در ارزش گذاری ساختمانی پیدا کردند؛ بنابراين ضرورت تحول از سوي معماران مورد توجه قرار گرفت که به این منظور استفاده از متریالهای جدید مانند شیشه در دستور کار قرار گرفت. امروزه شیشه به عنوان مصالحی برای دکوراسیون داخلی و نمای ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرد و موجب خلق فضاهای بدیع شده است. با این وجود ظرافت شیشه و عملکرد آن در برابر زلزله و باد یکی از دغدغه های مسوولان و معماران بوده و به همین علت تولیدکنندگان شیشه های ساختمانی با استفاده از تکنولوژیهای روز دنیا این نگرانی را با ساخت شیشه های لمینت و سکوریت رفع کرده اند.
« ونوس شیشه » از جمله شرکتهای فعال در بخش تولید شیشه های ساختمانی است که توانسته این دغدغه را به بهترین شکل پاسخ دهد. این شرکت در سال 1383 فعالیت خود را در زمینه طراحی و تولید پیشرفته ترین شیشه های ساختمانی و خودرویی با بهره گیری از مدرنترین ماشین آلات اروپایی و تیمی مجرب آغاز کرد. این مجموعه هم اکنون یکی از برترین تولیدکننده شیشه های ساختمانی و خودرویی در ایران است و در زمره تولیدکنندگان مطرح شیشه های ساختمانی و خودرویی در منطقه خاورمیانه قرار دارد.
محمدحسن نوروزی، مدیر عامل این شرکت می گوید: در شرکت ونوس شیشه، شیشه خام بر اثر فرآیندی حرارتی در کوره به دمای 620درجه سانتیگراد رسیده و در پی آن به سرعت هر دو طرف شیشه تحت جریان هوای سرد قرار گرفته و بدین ترتیب توزیع تنش و کشش در شیشه های سکوریت به گونه ای خواهد بود که ویژگیهای فیزیکی آن بهبود یافته و این شیشه تحت بار یکسان به مراتب مقاومتر از شیشه عادی هم اندازه و هم ضخامت خود عمل میکند و دارای مقاومت مکانیکی حدود 5 برابر شیشه معمولی است.
وی در عین حال با اشاره به محدود کردن استفاده از شیشه در ایران توسط برخی نهادها مانند شهرداریها خاطرنشان میکند: صنعت شیشه در ایران پیشرفت فوق العاده ای داشته است و هرروز محصول جدیدی به آن اضافه ميشود و نماهاي شیشه ای در جهان توسعه بسیاری یافته اند، اما در ایران عدم اطلاع کافی مصرف کننده سبب شده است نماهاي شیشه ای آن طور که باید جایگاه خود را در کشور پیدا نکنند.
آنچه میخوانید حاصل گفتگوی «دنیای اقتصاد» با محمدحسن نوروزی،مدیرعامل شرکت ونوس شیشه در مورد تولید شیشه های ضدزلزله، استانداردهای بین المللی،صادرات این محصول و چالشهای پیشروی تولیدکنندگان این صنف است.
در مورد نحوه رفتار شیشه های سکوریت و لمینت در زلزله ها توضیحاتی ارائه کنید.
از عوامل موثر در کاهش خطرات ناشی از زلزله می توان به جلوگیری از ایجاد آوار سنگین در اثر سقوط مصالح بر روی افراد، انتخاب مصالح با حداقل وزن و طراحی سازه ای مناسب برای ساختمان اشاره کرد. در این خصوص با انجام عملیات ویژه بر روی شیشه خام طی یک یا چند فرآیند و مطابق با استانداردهای جهانی توسط ماشین آلات صنعتی پیشرفته، میتوان به یکی از مصالح ایمن دست یافت.این فرآیندها شامل عملیات حرارتی (شیشه سکوریت) و استفاده از طلقهای ویژه (شیشه لمینت ) است. براین اساس شیشه خام بر اثر فرآیندی حرارتی در کوره به دمای 620 درجه سانتیگراد رسیده و در پی آن به سرعت هر دو طرف شیشه تحت جریان هوای سرد قرار گرفته و توزیع تنش و کشش در شیشه های سکوریت به گونه ای خواهد بود که ویژگیهای فیزیکی آن بهبود یافته و این شیشه تحت بار یکسان به مراتب مقاومتر از شیشه عادی هم اندازه و هم ضخامت خود عمل میکند؛ ضمن اینکه مقاومت مکانیکی آن حدود 5 برابر شیشه معمولی افزایش خواهد یافت. همچنین این فرآیند الگوی شکست شیشه را نیز تغییر داده و بر اثر اعمال ضربه شدید به قطعات بسیار کوچکی تقسیم میشود که برندگی نداشته و خسارات جانی و مالی حادثه را به حداقل ممکن می رساند. در این حالت با فرض شکستن شیشه و سقوط روی افراد یا راه رفتن با پای برهنه بر روی قطعات که در شرایط وقوع زلزله و پس از آن امری اجتناب ناپذیر است، جراحات جدی برای افراد اتفاق نمی افتد. در مورد شیشه لمینت میتوان گفت این شیشه از ترکیب دو یا چند لایه شیشه که بین آنها یک یا چند لایه پلیمری قرار گرفته است، تولید میشود؛ این ساختار تحت فشار و حرارت قرار گرفته و یک شیشه یکپارچه تبدیل میشود. میان لایه ها به صورت چسب عمل کرده و چنانچه این شیشه شکسته شود به سبب لایه پلیمری میانی و چسبندگی بسیار قوی آن، قطعات شیشه در فریم باقی مانده و هرگز فرو نمی ریزد و اطرافیان صدمه نخواهند دید. نکته مهم دیگری که درخصوص وزن مصالح باید اضافه کنم این است که هر اندازه ساختمان سبکتر باشد، از ایمنی بالاتری در برابر زلزله برخوردار است. شیشه به عنوان یکی از عناصری که در نمای ساختمانها استفاده میشود در مقایسه با سایر مصالح مانند سنگ و سرامیک از وزن بسیار کمتری برخوردار است. برای اجرای نمای شیشه ای نیاز به وجود دیوار خارجی نخواهد بود، در صورتی که برای سایر نماها، وجود دیوار زمینه الزامی است که در این حالت مجموع وزن ساختار، چندین برابر نمای شیشه ای خواهد بود. همچنین هنگام زلزله قطعات سنگ و سرامیک به صورت یکپارچه سقوط کرده حال آنکه شیشه در اثر نیروی زلزله به هزاران قطعه ریز و غیر برنده تبدیل میشود که هر قطعه وزنی درحد دانه های تگرگ خواهد داشت.
شیشه های ساختمانی شما بر اساس چه استانداردی تولید می شود؟
فرآیندهای انجام شده بر روی شیشه در کارخانه ونوس شیشه براساس استانداردهای ملی و بین المللی انجام میشود. شیشه های سکوریت براساس استاندارد ملی ISIRI 2385 و استاندارد بین المللی BS EN 12150 و شیشه های لمینت براساس استاندارد ملی ISIRI 16373 و استاندارد بین المللی BS EN 12543 تولید و به بازار عرضه میشوند. این درحالی است که آزمایشگاه مجموعه ونوس شیشه موفق به اخذ گواهی تایید صلاحیت سازمان استاندارد ملی ایران به شماره ISO 17025 شده و انجام آزمایشات اولیه در این مجموعه مورد تایید این مرجع است.
کیفیت شیشه های تولیدی در مقایسه با کشورهای توسعه یافته چگونه است؟
ما همواره با همکاران خود در کشورهای اروپایی به مبادله اطلاعات فنی و به روز دنیا می پردازیم. واحد مهندسی و کنترل کیفیت شرکت ونوس شیشه تمام تلاش خود را برای تولید محصولات با بالاترین کیفیت و منطبق با استانداردهای بین المللی به کار گرفته است. علاوه بر اخذ گواهینامه فنی مورد تایید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و نیز سازمان ملی استاندارد، آزمایشگاه مجموعه ونوس شیشه در داخل کارخانه نیز اقدام به انجام آزمایشات مرتبط با کنترل کیفی محصولات می کند. ضمن اینکه مجموعه ونوس شیشه در بخش بین الملل نیز موفق به اخذ گواهینامه کیفی مورد تایید بزرگترین شرکتهای تولیدکننده شیشه در جهان به عنوان تنها مرجع مورد تایید در تولید شیشه های سکوریت، لمینت و دوجداره شده است و هرسال توسط کارشناسان این شرکتها مورد بازرسی قرار می گیرد.
آیا صادرات هم دارید؟
شرکت ونوس شیشه با تکیه بر توان تولید خود به کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه، آذربایجان، گرجستان و ارمنستان، صادرات دارد و در این مرحله با سرمایه گذاران و صاحبان صنایع که به نوعی هم با ایران و هم با کشورهای مقصد ارتباط دارند، همکاری داشته و عملا سهم قابل توجهی در بازار این حوزه ها دارد و گسترش شعاع این مراکز در برنامه های ونوس شیشه است. از اهداف دیگر در این زمینه، صادرات به کشورهای عربی و آسیای میانه است که در این خصوص اقدامات مثبتی نیز صورت گرفته است.
اغلب شهرداریها استفاده از شیشه را در نمای ساختمان محدود میکنند. نظر شما در این باره چیست؟
صنعت شیشه در دنیا پیشرفت فوق العاده ای داشته است و هرروز محصول جدیدی به آن اضافه مي شود. نماهاي شیشه اي در جهان توسعه بسیاری یافته اند اما در ایران نماهاي شیشه ای آنطور که باید جایگاه خود را پیدا نکرده اند. درحال حاضر قوانین کشور به شکلی وضع شده اند که سازندگان را به استفاده از نماي شیشه اي تشویق نمي کنند درحالی که در کشورهای توسعه یافته، در راستای بهینه سازی مصرف انرژي، صرفه جویی در تاسیسات ساختمان و سبک شدن سازه، استقبال وسیعی از این مصالح صورت می گیرد.
امروزه شیشه به عنوان یکی از اجزای مهم ساختمان، تمامی الزاماتی که فقدان آن برای برخی ارگانها، سازندگان و مصرف کنندگان نهایی به عنوان دغدغه محسوب میشود را برآورده کرده است. در طراحی و انتخاب مصالح برای ساختمانها مواردی از جمله مقاومسازی در برابر حریق، مقاوم سازی در برابر زلزله، عایقبندی صوتی و نیز بهینه سازی مصرف انرژی از اهمیت زیادی برخوردار هستند واگر بتوانیم از مصالح، بر پایه مشخصات فنی آنها در جای درست استفاده کنیم، آنگاه طراحی یک ساختمان امن، امری قابل دستیابی است و آگاهی از قابلیتها و مشخصات فنی شیشه به عنوان یک عنصر مهم ساختمانی، میتواند تمام نگرانیها در این خصوص را مرتفع کند.
به طور کلی میتوان گفت امروزه شیشه در دنیا توانسته است تمامی نیازهای طراحان و معماران را در عین رعایت الزامات ساخت وساز، برآورده کند و امیدواریم شیشه در ایران جایگاه اصلی خود را پیدا کند.