مجتمع فرهنگی ورزشی قمربنی هاشم

در ایران بیش از سه میلیون معلول ناشی از حوادث طبیعی، تصادفات رانندگی و نیز جانبازان جنگ ایران و عراق زندگی می کنند که متاثر از کمبودهای امکانات شهری و خدمات ویژه آن ها، بسیار آسیب پذیر و فراموش شده و درجه چندم محسوب می شوند یا چنین احساسی به آنها القا می شود. در سال ۱۳۸۵ معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران مصمم شد برای افزایش فضاهای خدماتی، مرکزی ورزشی و فرهنگی ویژه معلولان و جانبازان در هر یک از ۲۲ منطقه شهری تهران بسازد. از این رو برنامه فیزیکی یکسانی توسط مشاور اولیه تهیه شد و به مشاوران برگزیده برای هر منطقه ابلاغ شد که تمامی این مجموعه ها برنامه عملکرد یکسانی داشته باشند.سایت پروژه پیشنهاد شده، بخشی از زمینی مستطیل شکل به ابعاد ۱۰۰×۵۰ متر مربع بود که امکان اشغال بخشی از ان به ابعاد ۱۰۰×۳۰ متر مربع وجود داشت. زمین باقی مانده متعلق به شهرداری منطقه بود که می بایست دسترسی به سایت شمالی خود را تامین می کرد، ضمن اینکه شهرداری منطقه آن را برای ایجاد فضای سبز عمومی در نظر گرفته بود و از سایت مجموعه فرهنگی- ورزشی معلولان جدا می دانست. در جنوب سایت، باغ کارخانه متروک چرم سازی زوک وجود داشت، با درختانی با قدمت صد سال و فضای سبز بسیار مناسب. در مطالعات اولیه ای که برای این پروژه انجام پذیرفت ابتدا به گرداوری اطلاعات و انجام مطالعات پایه پرداخته شد و پس از آن مطالعات کالبدی منطقه مد نظر قرار گرفت ،بررسی سیستم تاسیساتی و تجهیزات مورد نیاز، برنامه ریزی کالبدی و تعیین الگوهای پایه با توجه به معیارها و استانداردها، انجام مطالعات لازم و ارائه برنامه فضایی، ارتباط ساختمان در محوطه کلی، تهیه دیاگرام و روابط اجزای ساختمانی، گزینه های طراحی و مقایسه آنها و تهیه سیمای کلی ساختمان، تهیه طرح کاربری زمین و تهیه نقشه های شماتیک از اهم مطالعات انجام شده برای این پروژه بود.
طرح معماری اين پروژه بصورت مكعبي شفاف و شيشه است كه فضاهای عملكردی ورزشی- فرهنگی در داخل آن بصورت معلق قرار گرفته است. در جلوی اين مكعب شيشه ای رامپ هاي دسترسی معلولين كه امكان خروج آنها در هنگام بروز حادثه را فراهم مي كند واقع شده است. شفافيت بنا و ديده شدن رامپ هاي ويژه معلولين در نما سياليت و تحرك دو چندان به اين بنا مي بخشد كه با عملكرد ورزشي آن دارای هماهنگی است. طراحي و ساخت بوستان ويژه معلولين در شمال سايت از ديگر امكانات منحصر به فرد اين مجموعه مي باشد. با آزمایش های مکانیک خاک معلوم شد حداکثر امکان ساخت دو طبقه در زیرزمین وجود دارد. بنابراین با شرط امکان ایجاد پارک عمومی در زمین مجاور اجازه ساخت پارکینگ در زیر سطح پارک اخذ شد. اما زمین برای تراکم عملکردی مورد نظر کارفرما بسیار محدود بود و مدیریت شهری به ایجاد این فضا در سایت مذکور تاکید داشت، ناگزیر ساختمان ارتفاع گرفت و در نهایت برنامه به صورت جعبه های عملکردی معماری در آمد. جعبه های عملکردی روی هم قرار گرفتند و لغزیدند تا فضاهای خالی ما بین آن ها به وجود آید. فضاهایی که در ارتباط با درون و بیرون ساختمان و سایت رفتار می کنند.شیبراهه هایی در شمال بنا این جعبه های عملکردی را به هم متصل می کنند و علاوه بر این که مسیرهایی ویژه ی ویلچررانی معلولان اند، نمایی پویا به پروژه نیز می دهند. این مجموعه شیب راهه ها در یک جعبه¬ی نمایی مقابل عملکردهای داخل قرار می گیرند.یک جعبه ی نمای عملکردی که مجموعه آن هم نمای پروژه هاست و هم کارکرد ارتباطی مجموعه را به عهده دارد. نمایی که در ترکیب استفاده کنندگان خود همواره در حال تغییر است و استفاده کنندگان خود بخشی از معماری پروژه را بوجود می آورند و این شیب راه ها در نهایت به سطح بام می رسند که از آن جا نیز به عنوان پیست ویلچررانی استفاده شده است.